Kıdem Tazminatı Hesaplaması

Kıdem tazminatı hesaplaması çalışma hayatının düzenleyen önemli konularından bir tanesidir. İş hukuku alanında düzenlenen kıdem tazminatı, aynı işyerinde en az 1 yıl çalışan işçileri kapsar.

Kıdem tazminatı, çalışanın iş yerinde tam 1 yılı doldurması sonrasında askere gitme, işten çıkarılma, kadınların evlenmesi ve emekliye ayrılma benzeri nedenlerle iş sözleşmelerinin sonlanması ardından alınacak tazminatın brüt maaş tutarı üzerinden belirlenmesidir. Bu haktan yararlanma için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Koşullara uymayan çalışanlar kıdem tazminatı hakkı kazanamaz.

Kıdem Tazminatı Hesaplaması

İşveren ve işçi arasında düzenlenen iş akdine bağlı olarak kazanılan haklardan biri kıdem tazminatıdır. Aynı işyerinde geçirilen çalışma süresi kıdem tazminatının artmasını sağlar. Sözleşme kapsamında çalışan kendi isteğiyle işi bırakması yahut işten çıkarılması sebebiyle kıdem tazminatı gündeme gelir.

Çalışma hayatında işçinin haklarını koruyan çeşitli düzenlemeler vardır. Bunların arasından en önemlisi kıdem tazminatıdır. Aynı işyerinde ya da aynı işverenin farklı işyerlerinde sigortalı olarak çalışan işçiler tazminat alabilir. Fakat kıdem tazminatından yararlanmanın bazı şartları vardır.

Kıdem tazminatının ilk şartı, iş kanununa göre işçi sayılmaktır. Çünkü bazı iş kollarında çalışanlar kanunda işçi statüsünde sayılmaz. Ev hizmetlerinde çalışanlar, aile üyeleriyle yapılan ve 3.derece akrabalar dışında kimsenin dahil olmadığı evde el işi yaparak satanlar, çıraklar, hava ile deniz taşıma sektöründeki kişiler kıdem tazminatında yararlanamaz.

Kıdem tazminatı hesaplaması belirli unsurlar dikkate alınarak yapılmaktadır. İşçinin sahip olduğu bu hak, çalışanın işten çıkmasıyla ortaya yaşayacağı ekonomik mağduriyeti telafi eder. Tazminatın hesaplanmasında çalışılan gün miktarı, kıdem tazminatının tavan tutarı ila işçinin en son aldığı brüt maaş bilgileri kullanılır.

Bu tazminatın hesaplanmasında işçinin çalıştığı her sene için son maaşın brüt tutarı kullanılır. Hesaplamada eğitim, yemek, yol, konut yardımları çalışanın maaşına eklenmektedir. Tazminat miktarının alınan son ücret ila kıdem tazminatı için belirlenen tavan miktarı önemlidir.

Kıdem tazminatı hesaplaması sonrasında kazanılan miktar o yıl belirlenen tavan fiyatı kadardır. Bayram ikramiyeleri, temettü, mali sorumluluk tazminatı, çocuk yardımı, askerlik, doğum ile yıllık izin ücretleri kıdem tazminatı miktarını belirler. Bir tam yılı kapsayan tazminat hesaplanmalarında damga vergi kesintileri de yapılmaktadır.

İşten ayrılan çalışanın yaşayacağı mali kaybı telefi amacı olan kıdem tazminatı gelir vergisine tabii değildir. Sigorta primi kesintisi de kıdem tazminatında uygulanmaz. Çünkü kıdem tazminatı iş akdinin sonlanmasıyla elde edilir.

Kıdem Tazminatı Tavanı

Kıdem tazminatı tavanı, devlet memuru kanunu kapsamında çalışan kişinin yıllık ödenen en düşük emekli ikramiyesi miktarı üzerinden belirlenmektedir. Uygulanan bu tavan işçinin alacağı maksimum kıdem tazminatı miktarının anlatmaktadır.

Kıdem tazminatı hesaplaması için önemli olan kıdem tazminat tavanı yılda iki defa belirlenir. Ocak ve Temmuz aylarında tespit edilen tavan fiyat, Hazine ve Maliye Bakanlığı genelgesinde yayınlanır. Mali ve Sosyal Haklar Genelgesi’ nde yer alan kıdem tazminatı tavan fiyatının arttırılması her yıl gerçekleşmektedir.

Kıdem tazminatı hesaplaması formüllerinde kullanılan kıdem tazminatı tavanı 2023 yılı Temmuz ayında 23.489.83 kuruş olarak belirleniştir. Bu tutar 2024 yılı Ocak ayına kadar kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılacaktır. Ayrıca 2023 yılının ilk altı aylık kısmında belirlenen tavan fiyat 17. 907. 62 kuruş idi.

Kıdem tazminatı tavan miktarının üzerinde kıdem tazminatı kazanabilir. Bu durumda kıdem tazminatı tavanını aşan tutardan gelir vergisine tabiidir. Ayrıca tavanı aşan tutar üzerinden sigorta prim hesaplaması yapılır.

Kıdem tazminatı tavan miktarı üzerindeki tazminatın ödenmesi işveren kararına bağlıdır. Yani işveren isterse tazminatın fazla kısmını öder, ödenmesi için baskı yapılamaz.

Kıdem Tazminatı Şartlar

Kıdem tazminatı hesaplaması için önemli olan aynı işyerinde belirli bir süre çalışmaktır. Kıdem tazminatı şartları şunlardır;

• Aynı işverene ait iş yerlerinde 1 yıl ve 1 yıldan uzun süre çalışılmalıdır.
• İş sözleşmesi olan ve iş kanunda sayılan istisnalar dışında kalan kişiler kıdem tazminatı hakkı kazanır.
• İşçinin sağlık sorunları, emeklilik, malulen emeklilik, iyi niyet kurallarına ve işverenin ahlaka aykırı davranışı gibi haklı sebeplerle sözleşmeyi iptal ederse kıdem tazminat hakkı korunur.
• İşveren sözleşmeyi haksız bir nedenle sonlandırırsa çalışan tazminat almaya hak kazanır.
• Yasal bir yükümlülük olan askerlik görevi için işten ayrılan çalışan tazminat alır.
• Kadın işçi evlilik nedeniyle işten ayrıldığında tazminat hakkı vardır. Ama evlilik sonrasında 1 yıl içerisinde sözleşmenin sonlandırılması gerekir.
• İşçinin ölmesi sonucu sonlanan sözleşmeden doğan tazminat hakkı mirasçılarına aittir.

Kıdem Tazminatı Son Dakika

Kıdem tazminatı, çalışma hayatında yer alan herkesin yakından takip ettiği bir konudur. Bu konuda açıklanan son dakika bilgilerinden bir kıdem tazminatı hesaplaması için önemli olan kıdem tazminatı tavanıdır. 1 Temmuz 2023 tarihinde açıklanan fiyat 23.489.83 kuruştur.

Temmuz ayında açıklanan bu tutar, 30 Eylül 2023 tarihine kadar geçerlidir. Ekim ayında memur zammı ile yeni bir kıdem tazminatı tavanı açıklanacaktır. Böylece işçilerin kıdem tazminatı tutarlarında artış yaşanacaktır.

Kıdem tazminatı hesaplaması açısından önemli olan bu bilgiler, işçi ve işverenler tarafından takip edilir. Açıklanacak tavan fiyat, çalışanların tazminat tutarını değiştirir.

Kıdem Tazminatı Son Durum

Kıdem tazminatı ödemelerinde genel kural, kıdem tazminatı tavanı aşmamasıdır. Ancak iş verenin kararıyla kıdem tazminatı tavan puanı aşılabilir. Tavan aşıldığında gelir vergisine tabi olur. Tazminatını alamayan hak sahibi iş mahkemesine başvurabilir.

Yapılan açıklamalarda kıdem tazminatının korunacağı ama yeni bir sistemin geliştirileceği belirtilmiştir. Tazminat tutarında anlaşmazlık olursa arabulucular devreye girer. İş hukukunda arabuluculuk kurumuna başvurulması şarttır. Bu şart sağlanmadan dava açılması mümkün değildir.

Tazminatın ödenmesinde kanunda belirtilen sürelere dikkat edilmesi gerekir. Tazminatın ödenmesi için en az 2 hafta en çok 8 hafta süre verilmiştir. 1 yıl çalışan bir çalışan 4 hafta içinde ve 3 yıldan fazla aynı iş yerinde çalışan işçiler için 8 hafta içerisinde ödenmelidir.

Kıdem tazminatı hesaplaması ve kıdem tazminatında son bilgiler arasında kıdem tazminat tavanı güncellenmesiyle ilgilidir. Ayrıca kıdem tazminatının kaldırılacağına dair haberler vardır. Son haberlerde tazminatın kalkmayacağı açıklanmıştır.

Ekim ayından yenilenecek olan kıdem tazminatı tavanı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanacaktır. Belirlenecek tavan miktarı, çalışanların mali zararlarının karşılanmasını sağlayacaktır.

5400 Gün Kıdem Tazminatı

İlk defa sigortalı bir işte çalışan işçinin kıdem tazminatı hesaplaması için önemli noktalardan biri de 5400 gündür. 5400 gün kıdem tazminatı alımında belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. Bu tazminata hak kazanma için 5400 çalışma gününün yanı sıra 25 yıl sigorta kaydı olması şarttır.

Bu hak, 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışan işçilere verilmiştir. Haktan yararlanma için yaş şartı aranmamaktadır. 25 yıl boyunca sigortalı çalışan hak sahibi, SGK’ dan belge alarak işten ayrılır ise kıdem tazminatını alabiliyor.

Kıdem tazminatı hesaplaması için çalışanın işten ayrıldığı tarihteki son brüt maaşı kullanılır. SGK’ dan belge alımı sonrasında aynı işverene bağlı iş yerlerinde veya tek bir iş yerinde 1 yıl çalışmak gerekiyor. Çalışma hayatında 5.400 gün düzenli çalışması ve gerekli belgenin kesinlikle alınması gerekir.

Kıdem Tazminatı Hesaplaması

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır Formülü?

Kıdem tazminatı çalışanın iş yerindeki hizmetlerine karşılık, bazı koşulların sağlanması ardından iş hayatı sona erdiğinde ekonomik sıkıntı yaşamaması için düzenlenir. Kıdem tazminatı hesaplaması için kullanılan formül şöyledir:

Kıdem tazminatı= işçinin en son aldığı brüt maaş X çalışılan yıl sayısı

Brüt maaş, işçinin normal maaşına eklenen eğitim ve yakacak benzeri yardımlar, bayram ikramiyeleri dahil ödemeleri kapsar. Çalışılan yıl sayısının tespitinde tam yıl ila artan ay kullanılır. On ikiye bölünen artan ay sayısı, 30 günlük brüt ücretle çapılmaktadır.

Bu hesaplamadan elde edilen tutardan damga vergisi kesintisi yapılır. % 0.759 oranında yapılan vergi kesintisinden ardından kalan miktar çalışanın kıdem tazminatıdır. Kıdem tazminatı hesaplaması formülüne diğer vergiler dahil değildir. Sadece damga vergisi kesintisi yapılabilmektedir.

Giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanan kıdem tazminatı, 2023 yılında açıklanan kıdem tazminatı tavan fiyatı aşamaz. Ancak son düzenlemelerde tavan fiyatı aşan kısım işverenin inisiyatifine bırakılmıştır. Yani işveren isterse belirlenen tavanı aşan tutarı öder fakat ekstra ödenen miktar üzerinden gelir vergisi alınır.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır Örneği?

Kıdem tazminatı hesaplaması için önemli faktörler, işe giriş- çıkış tarihi ila giydirilmiş brüt maaş tutarıdır. Bunlar kullanılarak belirlenen kıdem tazminatı, 2023 yılını ikinci yarısında tespit edilen kıdem tazminat tavanı altında ödenir. Kıdem tazminatı hesaplaması için örnek;

• İşe giriş tarihi: 15.06.2015, İşten Çıkış Tarihi 15.09. 2023 olsun.
• Kıdem süresi toplam 8 yıl 3 ay olur.
• En son alınan brüt maaş 10.000, kıdem tazminat tavanı: 23.489.83
• 8 yıl için hesaplanan kıdem tazminatı miktarı: 10.000 x 8 yıl= 80.000 TL’ dir.
• Günlük ücret: 10.000/ 3= 333. 33 TL olur. Bu durumda 3 ay için tazminat miktarı: 333.33 x 30 gün x 3/ 12 ay= 7.499.90 TL olmaktadır.
• Kazanılan toplam brüt kıdem tazminatı: 80.000 + 7.499. 90= 87. 499,90 TL olur.
• Kesinti yapılacak damga vergisi tutarı: 87. 499.90. TL x 0,00759 = 664.02 TL iken istisna uygulanan damga vergisi: 75.96 TL
• İstisnalı kıdem tazminatı= 86.911, 84 TL olarak belirlenir.

Örnekte kıdem tazminatı miktarı, kıdem tazminat tavanı üzerinde çıkmıştır. Dolayısıyla gelir vergisi kesintisi yapılmalıdır. Kıdem tazminatı tavanı aşan kısmın ödenmesi, işverenin kararına bırakılmıştır. Ödemeye zorlanamaz fakat isterse ödemesine engel bir durum bulunmamaktadır.

Hesaplamada önemli olan işe giriş tarihi, en son alınan brüt maaş ve kıdem tazminat tavanıdır. Kıdem tazminat tavanın yüksek olması hak edilen tazminat tutarını doğrudan etkiler. Her yıl iki sefer açıklanan kıdem tazminatı tavanı için 2023 yılı Ekim ayında yeni tutar belirlenmesi beklenmektedir.

Kanunda belirtilen nedenler dışından iş sözleşmesi sonladığında kıdem tazminatı ödenmez. Aynı iş yerinde yahut aynı işverenle minimum 1 yıl çalışma şartı önemlidir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama 2023 Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplaması işçinin iş sözleşmesinin sonlanmasıyla hesaplanır. Ancak kıdem tazminatı hakkından yararlanma, iş kanunda belirtilen hallerde mümkündür. Kanunda işçi sınıfında sayılmayan çalışanların kıdem tazminatı hakkı yoktur.

Asgari ücret için kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde olabilir. 2023 yılında asgari ücret brüt 13. 414, 50 TL olarak tespit edildi. Buna göre 6 yıl aynı işyerinde çalışan işçinin kıdem tazminat hesaplaması şu şekildedir.

Kıdem tazminatı: 13.414, 50 TL x 6 yıl = 80. 487 TL

Belirlenen bu tutar üzerinden % 0, 759 oranında damga vergisi kesintisi yapılır, kalan miktar çalışanın kıdem tazminatını oluşturur.

Damga vergisi: 80. 487 TL x 0,00759= 611,10 TL

Kıdem Tazminatı: 80.487 TL- 611.10 TL = 79. 875,90 TL

Örnekte kıdem tazminatı miktarı tavanı aşmadığı için yapılmamaktadır. Ancak tavan aşılırsa ve işveren aşan kısmı ödemeye karar verirse gelir vergisi kesintisi yapılır. Unutulamaması gereken iş akdinin işveren tarafından haksız yere iptal edilmesi ya da işçinin haklı sebeplerle sözleşmeden cayması gerektiğidir.

Aksi halde çalışan kıdem tazminatı hakkını kaybetmektedir. Tazminata hak kazanma için aynı işyerinde 1 yıldan az olmamak kaydıyla çalışılması gerekir. Ayrıca çalışan farklı iş yerleri aynı işverene ait ise kıdem tazminatı hakkı korunmaktadır. Kıdem tazminatı hakkının kaybedilmesine neden olacak durumlar iş kanunda sayılmaktadır.

Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Hangi Maaş?

Sigortalı çalışan herkesin yakından takip ettiği konuların başında kıdem tazminatı gelir. Düzenli olarak aynı iş yerinde çalışanlar bu haktan yararlanma hakkına sahiptir. Kıdem tazminatı tavanı üzerinden belirlenen kıdem tazminatı her yıl artar.

Bu yüzden haklı sebeplerle işinden ayrılma düşüncesinde olan çalışanlar, yeni kıdem tazminatı tavanı açıklamalarını bekleyebilir. Bazı şartları bulunan kıdem tazminatı hesaplaması giydirilmiş brüt maaş dikkate alınarak hesaplanır.

Hesaplamada dikkate alınan maaş, çalışanın iş akdi sona ermeden önce aldığı en son brüt maaştır. Maaşa yapılana ilavelerde kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılır. Brüt maaş içerisinde dikkate alınan ödemeleri konut, çocuk zammı, yakacak, sağlık, yemek, temettü, giyecek, taşıt, aile ve sosyal yardımlar sayılır.

Ayrıca mali sorumluluk tazminatı, yıpranma tazminatı, lojman tahsisi, bayram ikramiyeleri, aylık primler ila teşvik primleri de brüt maaşla beraber kıdem tazminatı hesaplamalara katılır.

Kıdem tazminatı hesaplamasına dahil olmayan ödemeleri ise evlenme yardımı, sürekli olmayan bayram harçlığı, yıllık izin ücreti, hafta tatil ücreti, sürekli olmayan primler, hastalık yardımı, sürekliliği olmayan primler, seyahat primleri ile fazla çalışma ücretleridir.

İstifa Edenler Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

Çalışanlar, kıdem tazminatı alım şartlarını merak etmektedir. Kanunda tek tek sayılan şartlara uymayanlar tazminat hakkına sahip değildir. En çok araştırılan konularından olan istifa eden işçinin kıdem tazminatı hakkı da kanunla açıklanmıştır.

Kıdem tazminatı hesaplaması ile belirlenen tazminat tutarını haklı nedenlerle istifa eden çalışan alabilir. Ayrıca bazı zorlayıcı durumlar nedeniyle istifa eden işçinin kıdem tazminatı hakkı korunur. Kıdem tazminatı ödenmediği durumlarda işveren faiz ödemektedir.

İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alma şartları arasında kadının evlenmesi, erkek için askerlik görevi ve emekli olma yer alır. Bu kişiler, istifa ettikleri takdirde çalıştıkları süre için kıdem tazminatlarını alabilmektedir. Ayrıca bazı istifa nedenleri de kıdem tazminatı hakkını korumaktadır.

İşçinin istifası haklı bir sebebe dayanıyor ise iş yerinden kıdem tazminatını alabilir. Haklı sebepleri çalışma şartlarının tek taraflı değiştirilmesi, sağlık sorunları, iş tanımına uymayan yüklemeler, ücretlerin ödenmemesi, çalışma ortamı şartlarının zorlayıcı olması gibi nedenler yer almaktadır.

Kendi İsteği İle İşten Ayrılanlar Kıdem Tazminatı Alabiliyor Mu?

Kıdem tazminatı hesaplaması ve kıdem tazminatı alımında istifa eden işçinin de hakları gözetilmektedir. İş kanunu çeşitli şartlarda kıdem tazminatı hakkını çalışan lehine korur. Kanuna göre çalışanın tazminat hakkı zorlayıcı nedenlerle ve haklı sebeplere dayanarak istifa etme nedeniyle kaybedilmez.

Kıdem tazminatının alınması için kanun belirttiği koşullar altında iş akdinin sonlandırılması gerekmektedir. Aksi hale istifa eden işçi tazminat hakkını kaybeder. İstifa edenin kıdem tazminatını koruyan hallerden biri iyiniyet ve ahlaka aykırı nedenle işi bırakmadır.

İyiniyet ve ahlaka aykırı nedenler arasında çalışanın ailesine ya da şahsına yapılan hakaret, tehdit, göz dağı, sataşma, suç içerikli işe zorlama, kanun dışı işlere yönlendirme ve çalışana karşı hapis cezası gerektiren herhangi bir suç işlemiş olmalıdır. Ayrıca cinsel taciz de istifayı haklı kılan nedenler arasındadır. Cinsel taciz bakımında suçun derecesi dikkate alınmaz, işçinin sözleşmeyi hemen iptal etme hakkı vardır.

Kıdem tazminatı hesaplaması için istifa nedenleri içerisinde işverenin çalışana yanıltıcı bilgi vermesi de bulunur. Ayrıca işverenin işçiyi koruma yükümlülüğü kapsamında olan durumlarda istifanın haklı gerekçeleridir. Bunlardan biri çalışanın işyerindeki diğer çalışanlar tarafından taciz edilmesidir.

İşçiyi iş yerinde koruma patronun sorumluluğundadır. Dolayısıyla iş yerinde yaşanacak her türlü duruma karşı tedbir alması ve işçilerinin birbirlerinden ya da dışardan gelen tacizlere karşı koruması gerekir.

İyiniyet ve ahlaka aykırı sebeplerle istifa için 6 günlük süre vardır. Bu süre hak düşürücüdür yani işçi ahlaka aykırı nedenle 6 gün içinde iş akdini sonlandırmaz ise tazminat hakkını kaybeder.

5400 Gün Kıdem Tazminatı İçin Hangi Tarih Geçerlidir?

5400 gün kıdem tazminatında dikkate alınan tarih işe giriş tarihi ile alakalıdır. 1 Mayıs 2008 yılından sonra sigorta girişi yapılan çalışan 25 yıl sigorta ödemesi olan çalışanlar, 5400 gün üzerinden kıdem tazminatı alabilir.

5400 gün kıdem tazminatı şartlarından biri SGK’ den belge alarak işten ayrılmadır. Tüm şartların sağlayan hak sahipleri için en erken tarih 2033 Mayıs ayıdır. Bu tarihte kendi isteğiyle işi bırakan kişiler, SGK’ dan belge almayı unutmamalıdır.

Şartları sağlayan kişiler, SGK’ dan alacakları kıdem tazminatı yatırılabilir evrağıyla işi bırakabilir. Bu durumda kıdem tazminatı hesaplaması için önemli olan tarih 2008 yılıdır. Çalışanın işe giriş veya sigorta başlangıç tarihi 2008 sonrasında ise farklı faktörler dikkate alınır.

SGK kıdem tazminatı esas belgesi alma şartlarının arasında 25 yıl sigortalı çalışma, 5400 gün doldurma ve işçiden kaynaklanmayan nedenlerle işi bırakma yer alır. Ancak istifa eden kişinin önce belgeyi alması gerekir. Belge almadan haklı sebepler nedeniyle işi bıraksa dahi kıdem tazminatı hakkını kaybeder.

Önce evrakı alıp sonradan haklı nedenlerden ötürü istifa eden kişi kıdem tazminatını alır. Eğer işveren tazminatı ödemez ise iş mahkemesine dava açma hakkı bulunur. İşçi davasının bizzat kendisi takip edebilir ya da avukatla anlaşabilir.

5400 Günden Tazminat

Düzgün bir hayat yaşamanın şartlarından bir çalışmadır. Yemek, barınma, sağlık ve diğer tüm ihtiyaçların karşılanması çalışmaya bağlıdır. Ancak çalışma hayatı insanı yıpratan zor bir süreçtir. İş şartlarını ağırlığı, mobbing ya da hastalık gibi nedenlerle çalışma hayatı sonlanabilir.

Bu durumda kişinin yıpranmasını telafi ve mali açıdan korunması için kıdem tazminatı ödenir. Kıdem tazminatı hesaplaması iş kanunu ile düzenlenir. Yasada sayılan hallere uygun şekilde iş akdinin sonlandıran herkes tazminat hakkını kullanabilir. Son düzenleme ile 5400 günden kıdem tazminatı alma getirilmiştir.

Kıdem tazminatı hesaplaması için 1 Mayıs 2008 yılı baz alınır. Bu tarihten sonra sigortalı işe girenler, 5400 gün ile işten ayrılıp kıdem tazminatı alabilir. Gün sayısını tamamlayan kişiler, haklı sebeplerle istifa veya haksız yere işten çıkarıldıklarında kıdem tazminatı alabilir. Fakat istifa durumunda kusurun işçide olmaması ve ispatlanması gerekmektedir.

Kıdem tazminatı hesaplaması en erken tarih Mayıs 2033 olmaktadır. Yani 2008 sonrasında sigortası başlayan çalışanlar 2033 Mayıs ayına kadar çalışmak zorundadır. Bütün koşullar sağlandıktan sonra SGK tarafından verilen belgeyle işi bırakan işçi kıdem tazminatını alır.

Bunun için haksız işten çıkarma ya da işçinin haklı sebeplerle iş sözleşmesini iptal etmesi gerekir. Ayrıca kanunda sayılan kadın çalışanın evlenmesi, emekli olma ila askerlik hizmeti şartları kıdem tazminatı hakkını düşürmez. Fakat iş kanunda belirtilen hak düşürücü sürelere dikkat edilmesi gerekmektedir.

Örneğin; kadının evlenme nedeniyle işten ayrılması 1 yıl içerisinde olmalıdır. Evlilikten bir yıl sonra istifa ederse evlenme nedeniyle kıdem tazminatı alamaz. Ayrıca kanunda sayılan diğer şartlar için de farklı hak düşürücü süreler mevcuttur. Bu yüzden işçi, istifa nedeninin hak düşürücü süresine dikkat etmelidir.

Kıdem tazminatının alınmasında belirli bir süre aynı işyerinde ya da organik bağı bulunan işyerlerinde çalışılması gerekir. Çalışılan işyerlerinin aynı işverene ait olduğunun ispatı gerekmektedir. İş yeri devredilen, mevsimlik işçiler ve kısmi süreli işçiler kıdem tazminatın hakkına sahiptir. Haklarının kullanabilmeleri için belirtilen tüm koşulları sağlamaları zorunludur.

5400 İş Günü Dolduran Tazminat Alabilir Mi?

İşçi statüsünde çalışma hayatında yer alan çalışanların haklarından biri olan kıdem tazminatında farklı uygulamalar vardır. 2008 yılından öncesi ve 2008 sonrasında sigortalı işçiler için farklı kıdem tazminatı hesaplaması yapılır. Ayrıca 2008 tarihi öncesinde sigortası olanların tazminat kazanma şartları değişiktir.

Ayrıca 2008 düzenlemesiyle 5400 iş gününü dolduran çalışanlar tazminatlarını alabilir. Bunun için daha önce de belirtiğimiz gibi sigorta yılının 25 yıl olması ve aynı işyerinde istikrarlı çalışmaları şartı vardır. Bu koşullar sağlandığı zaman çalışan kıdem tazminatını alabilir.

5400 gün üzerinden kıdem tazminatı almada önemli detaylardan biri aynı işyerinde çalışmadır. Ayrıca işçi kıdem tazminatı hesaplanma ve ödeme sürecinin takip etmelidir. Çünkü kanunda kıdem tazminatı kapsamında uygulanan hak düşürücü farlı kurallar vardır.

5400 günü dolduran çalışan istediği takdirde işinden ayrılarak kıdem tazminatının alabilir. Kanun kapsamında kıdem tazminatı alacaklarında 5 yıllık zamanaşımı süresi varıdır. Bu sürelere dikkat edilmesi, çalışanın haklarını kaybetmemesi açısından önemlidir.

5400 gün kıdem tazminatı için sigorta başlangıcı 2008 Mayıs ile sonrası tarihler olmalıdır. Bu tarihten öncesinde sigortalı çalışanların kıdem tazminatları farklı prim günleri üzerinden hesaplanarak ödenir. Bu hesaplamalarda kullanılan prim gün sayıları arasında 4500 gün yer alır.

4500 Günü Dolduran Tazminat Alır Mı?

Yaş koşulu hariç emekli olmak için gerekli tüm şartları sağlayan çalışanlar, işlerini bıraktıkları zaman kıdem tazminatı alabiliyor. Burada önemli olan ise işe başlama ve sigorta başlangıcı oluyor. Kanun kapsamında 4500 günü dolduran çalışanın kıdem tazminatı hakkı bulunuyor.

4500 gün içi kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken 8 Eylül 1999 ile 1 Mayıs 2008 tarihleri dikkate alınır. Sigorta başlangıcı bu tarih aralığında olan işçinin tazminat hakkı bulunuyor. 25 yıl sigortalı çalışma koşulu burada da önemlidir.

Belirtilen şartları sağlayan kişiler, SGK tarafından verilen emekli olma hakkı kazandıklarına dair belgeyle tazminatlarını alabilirler. Ayrıca aynı işyerinde en az 1 yıl çalışma koşulu burada da yer alıyor. Tazminatın hesaplanmasından en son alınan brüt maaş dikkate alınıyor.

Emekte yaşı beklemeden işten ayrılarak kıdem tazminatı almanın yanı sıra haklı nedenler ya da zorunlu sebeplerle işten çıkanlar tazminat alıyor. Bu sebepler arasında ahlaka aykırı davranış, kadın çalışanın evlenmesi, deprem gibi durumlar yer alır.

4500 günü dolduran çalışanın kıdem tazminatı miktarı, kıdem tazminatı formülü ile hesaplanır. 4500 kıdem tazminatı hesabında çalışılan her yıl için son 30 günlük brüt ücret kullanılır. Yani işçinin son maaşı 5.000 TL ve çalışma süresi 12 yıl ise kıdem tazminatı= 12 x 5.000= 60.000 TL olur.

Kıdem tazminatı hesaplaması ve ödemesinin tüm şartları 4500 gün içinde geçerlidir. Kıdem tazminatında yaş şartı aranmaz ama 4500 gün ve diğer prim günlerini dolduran kişinin emekli aylığı için yaşı beklemesi gerekir. Tazminat ödemeleri ise iş akdinin iptalinin hemen ardından ödenir.

Tazminatımı Nasıl Alabilirim?

Kıdem tazminatı, sigortalı çalışan işçilere işveren tarafından çalışma süresi dikkate alınarak iş sözleşmesi sonlandığında ödenir. Bu haktan yararlanma için kesinti olamadan, aynı işyerinde devamlı çalışarak 1 yılın doldurulması gerekir.

Belirsiz süreli iş sözleşmeleri olan işçiler, iş yerlerinin iflas yahut taşınma benzeri sebebiyle işten çıkarılmış sayılır. Bu kişilerin kıdem tazminatı alma hakları vardır. ayrıca askerlik ve diğer özel sebeplerle işten çıkılması halinde kıdem tazminatı hakkı bulunur.

Kıdem tazminatı hesaplaması öncesinde işçi SGK’ den kıdem tazminatı olduğuna dair belge almalıdır. Aksi takdirde tazminat hakkı yanar bu yüzden kendi isteğiyle işten ayrılmadan önce belgeyi hazırlaması iyi olur. Haksız yere işten çıkarılan işçide kıdem tazminatı alabilir.

Kıdem tazminatını ödenmesi konusunda anlaşmazlık yaşanır ise hukuki süreç başlatılır. İşçinin kıdem tazminatı talebinin en başından itibaren süreci izlemesi gerekir. Tazminat alacağında hak düşürücü süre iş hukukuna göre 5 yıldır. Bu süre içerisinde tazminatını alamayan işçi mahkemeye gitme hakkına sahiptir.

İşveren, kıdem tazminatını sözleşme sonlandığı andan itibaren ödemelidir. Ödemekten kaçınırsa işçinin dava açma hakkı vardır. İş mahkemesine açılan dava sonuçlandığında kıdem tazminatına ek olarak faiz de ödenir. Uygulanan faiz miktarı, iş sözleşmesinin sone erdiği tarihten itibaren işler. İşçi ile iş veren, faizi şartı belirlememiş ise kanunda yer alan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Kıdem tazminatı alma yollarından biri de hastalıklardır. Hastalığı sebebiyle çalışamayan kişi, durumu raporla ispatlar ise kıdem tazminatını alabilir. Ancak kadınların hamilelik ya da doğum sebebiyle işten ayrılmaları kıdem tazminatı hakkını düşürür. Bu durumlar, sağlık sebebiyle istifa nedenleri arasında değerlendirilmez.

Kadın çalışan evlendiği için 1 yıl veya daha uzun süredir çalıştığı işten ayrılırsa tazminat alır. Evlenme, kadın çalışan için özel istifa nedenleri içerisinde sayılır. Ayrıca evlilik nedeniyle işten çıkan kadın tekrar farklı bir iş yerinde çalışırsa kıdem tazminatı hakkını kaybetmez. Yeni iş yerinde en az 1 yıl çalışması durumunda tekrar kıdem tazminatı alabilir. Ayrıca önceki işyerinden aldığı kıdem tazminatını ödemesi gerekmez.

10 Yıllık İşçi Tazminatını Alabilir Mi?

10 yıl çalışma tek başına kıdem tazminatı alma şartlarını sağlamamaktadır. İşçinin kıdem tazminatıyla alakalı diğer şartları da karşılaması gerekir. 10 yıllık işçinin tazminat alma şartları şunlardır;

• İş sözleşmesi sonlandığı zaman aynı iş yerinde minimum 1 yıllık kıdemi olmalıdır.
• İş sözleşmesi belirli bir sebeple sonlanmalıdır. Bu sebepler işçiden kaynaklanmamalıdır.
• İş akdinin iptalinde kusurlu taraf iş veren olmalıdır.

İşçi sebepsiz yere işi bıraktığında tazminat alamaz ama haklı sebepler sunduğunda istifa etse bile kıdem tazminatını alabilir. İşçiyi haklı gösteren sebepler arasında mobbing, cinsel taciz, habersiz yapılan sigorta giriş-çıkışları ila ahlaka aykırı tutumlar yer alır.

İşçinin mobbing nedeniyle istifa etmesi kıdem tazminatı hakkını korunmaktadır. Mobbing, istifaya zorlama olarak değerlendirilmektedir. Bazı işverenlerin işçilere ihbar ya da kıdem tazminatı ödememek için başvurduğu yollardan biridir.

İşçiye tüm hak edişlerinin ödeneceği sözü verilir ve istifa dilekçesi imzalatılır. Aynı zamanda iş veren istifa dilekçesini imzalamaz ise haklarını ödemeyeceğini söyler. Tehdit içeren bu davranışların tamamı iş yerinde mobbing olarak kabul edilmektedir.

Uzun süredir çalıştığı iş yerinden kıdem tazminatı ve benzeri haklarını almadan ayrılan kişilerin en büyük problemi mobbing yapılmasıdır. Özellikle belge imzalatılarak zorla işten çıkarılan kişiler, mahkeme yoluyla tazminatlarını alırlar.

Kıdem tazminatı hesaplaması için kıdem tazminatı yavanı kullanılır. Tavan ücreti ise 2023 Temmuzda açıklanmıştır. Tazminatla ilgili son haberlerde yeni kıdem tazminatı tavanı açıklama tarihi Ekim 2023 olarak belirtilmiştir.

Kaç Yıl Çalıştıktan Sonra Tazminatımı Alabilirim?

Kıdem tazminatı hesaplaması için aynı iş yerinde yahut işi verenin farklı işyerlerinde minimum 1 yıl çalışması şarttır. Fakat işçi sebepsiz yere istifa ettiğinde kıdem tazminatı alamaz. Prim gün sayısını dolduran çalışanlar tazminatlarını alabilirler.

İşçinin istifa sebepleri arasında maaşın ödenmemesi yer almaktadır. Belirli bir neden olmadan iş veren maaşları ödememekte ısrar ederse işçi istifa edebilir. Ayrıca işçi, maaş ödemesinin 20 gün gecikmesi halinde çalışmayı bırakabilir. Bu durumda iş verenin çalışanı işten çıkarma hakkı bulunmaz.

Ayrıca işçi, iş mahkemesine dava açarak alacağının ödenmesini isteyebilir. Üstelik dava süreci boyunda maaş almaya devam eder. Bu durumda kalan işçi, dava açarak alacağını isteyebilirken işten ayrılmaz.

İşçi hem istifa ederek kıdem tazminatını alabilir hem de ödenmeyen alacakları için dava açabilir. Ücretleri ödenmediği için istifa eden çalışanın kıdem tazminatı hakkı korunmaktadır. İş veren tüm alacakları ödemekle yükümlüdür.

Ayrıca en az 1 yıl aynı işverene bağlı çalışan, mesai ücretlerini alamadığı için istifa eder ise kıdem tazminatı alır. Maaşın eksik ödenmesi, çok uzun aralıklarla ödenmesi veya sigorta şartlarında habersiz değişim yapılması işçinin istifa ederek kıdem tazminatı almasını sağlar.

Kıdem tazminatı hesaplaması ve kıdem tazminatının hak edilmesi için minimum 1 yıl aynı işyerine bağlı çalışılmalıdır. Örneğin, Eylül 1999 tarihi öncesinde sigortalı çalışmaya başlayan işçi 15 yıl dolduğunda 3600 gün üzerinden emeklilik başvurusu yapabilir. Bu kişiler, kıdem tazminatı alma hakkına da sahiptir.

Asgari Ücretle Çalışan Kıdem Tazminatı Ne Kadar Alır?

Asgari ücret ile çalışan işçinin kıdem tazminatı hesaplaması en son aldığı ücret üzerindendir. Asgari ücret ile çalışan işçinin faydalandığı ek yardım ve ödemeler kıdem tazminatı hesaplanmasına dahil edilmektedir.  Yardımlar ve kıdem tazminatına katılan ek ödemeler olmadan bir asgari ücretlinin kıdem tazminatı şöyle hesaplanır.

İşçinin çalışma süresi: 13 yıl

Brüt asgari ücret: 13. 414. 50 TL

Kıdem tazminatı= Brüt ücret x Çalışma süresi

Sonuçta asgari ücretli 10 yıl çalışan işçinin kıdem tazminatı= 13.424, 50 TL x 13 = 174. 378, 50 olarak belirlenir. Ancak bu sadece örnektir. Asgari ücret kıdem tazminatı çalışanın özel durumlarına göre artabilir.

Kıdem tazminatı hesaplaması için çalışan brüt maaşının yanında yol, yemek, eğitim, yakacak benzeri yardımlar da kullanılır. Bu yüzden çalışanların tazminat tutarları birbirinden farklıdır. Kıdem tazminatında sadece damga vergisi kesintisi yapılmaktadır.

Gelir vergisi kesintisi, kıdem tazminatı tavanı aşıldığında gerçekleşir. Hesaplamalarda en son alınan 30 günlük maaş dikkate alınmaktadır.  Mesai ücretleri ile bir defalık yapılan prim ödemeleri kıdem tazminatı ödemelerinde kullanılmaz.

Asgari ücret alan işçi de istifa ettiğinde kıdem tazminatı alamaz. Fakat istifası haklı bir nedene dayanıyor ise sözleşme sonlandığı anda tazminat hakkını kazanır. SGK priminin eksik yatırılması, işçiye hak kaybı yaşatır. Bu yüzden çalışan kendisine verilen ücret ile SGK prim ödemesinin uyuşmadığını, sigorta primlerinin düşük yatırıldığını belirterek istifa edebilir. Bu durum kıdem tazminatı hakkını koruyan haklı istifa nedenlerindendir. Ayrıca işçilerin sosyal haklarından olan yıllık izinler tam kullanılamadığında istifa edilebilir. Bu durumda tazminat hakkı kaybedilmez, işçinin kıdem tazminatı ödenmelidir.

Asgari Ücretle Çalışan Bir İşçinin Yıllık Tazminatı Ne Kadar?

Kıdem tazminatı hesaplaması son 30 günde ödenen ücret üzerinden hesaplanır.

Aynı iş yerinde sürekli olarak 1 yıl boyunca çalışan asgari ücretli kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu çalışanın 1 yıllık kıdem tazminatı tutarı basit bir formülle hesaplanmaktadır. 2023 yılı asgari ücreti x 1 formülü ile bulunur.

Bir yıl sonunda çalışan haklı sebeplerle işten ayrılır ise kıdem tazminatını alabilir. Aynı iş yerinin farklı şubelerinde çalışan asgari ücretli de kıdem tazminatı alır. Bunun için iş yerleri arasında bağlantı olması yeterlidir.

Kıdem tazminatı alma için bazı şartlar gerektiğini belirtmiştik. Bu şartlar arasında çalışma koşullarının bilgisiz değiştirilmesi de yer alır. Yani işveren, işçinin çalışma koşullarında haber vermeden esaslı değişimler yapar ise çalışan istifa ederek tazminatını alabilir.

Örneğin, A şehrinde çalışan işçi geçerli bir sebep ve haberi olmadan C şehrine gönderilemez. Görevlendirmenin yazı ile bildirilmesi, çalışanın ise 6 gün içerisinde yazıyla kabul ettiğini belirtmesi gerekir. Bu şartlar sağlanmazsa işçi belirtilen işe ya da şehre geçiş yapma zorunda değildir.

Ayrıca asgari ücretli işçinin, iş vereni tarafından yanlış yönlendirilmesi- maaş ve hak edişlerinin sözleşmeye uygun ödenmemesi- diğer çalışanların mobbing uygulamasına iş verenin sessiz kalması gibi sebeplerle istifa edebilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatı hakkını kaybetmez çünkü sayılan durumlar iş kanunda belirtilen haklı sebepler arasında değerlendirilir.

Ayrıca istifayı haklı gösteren diğer nedenlerin varlığı kıdem tazminatı almayı sağlar. Tazminat hesaplaması kanun ve genelgelerde açıklanan kurallara uygun yapılmalıdır. Kıdem tazminatı hesaplaması için kıdem tazminatı tavanı, işçinin kıdem yılı ila işçinin aldığı brüt asgari ücret kullanılır.

Kıdem Tazminatı Hesabında Yemek Ve Yol Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplaması tüm çalışanlar için farklı olmaktadır. Çünkü çalışanlara ödenen ve kıdem tazminatına dahil edilene çeşitli ücretler vardır. Bu ek ödemeler sayesinde her bir çalışan birbirinden farklı tazminat tutarları alır. Tazminat miktarına eklenen yemek ve yol ücreti hesaplaması şöyledir;

• Öncelikle çalışanın en son aldığı brüt ücreti tespit edilir.
• Ardından bir yılda çalışana ödenen yol ile yemek yardımının toplam miktarı bulunmalıdır.
• Son bir yılda işçinin fiili çalışma günlerinin sayısı belirlenmelidir.
• Yol ve yemek yardımının toplam tutarı, fiili çalışma süresine bölünerek yol ve yemek yardımının günlük miktarı belirlenir.
• Yemek ile yol yardımının prim dışında kalan miktarı belirlenir.
• Yardımın net tutarını belirleme için prim kesintisi yapılan tutarı ile prim dışında kalan tutarı toplanır.
• En son olarak yemek- yol yardımı ile brüt ücret toplanarak kıdem tazminatı esas tutarı belirlenir.

Bu adımlar izlendiğinde çalışanların kıdem tazminatlarına ulaşılır. Kıdem tazminatı esas ücreti= (Brüt ücret + Yol ile yemek yardımı net miktar) x Kıdem süresi x 30 / 365 formülünden hesaplanır.

Yemek ödemelerinin nakit ya da ayni olması fark etmez. İşçiye verilen yemek yardımı mutlaka kıdem tazminatı hesaplamasına katılır. Aynı şekilde yol yardımı da tazminat hesaplamalarında önemlidir. Yol yardımı da nakdi ya da ayni verilir, verilen ayni yardımların bedeli belirlenerek esas kıdem tazminatı tutarını hesaplamada kullanılır.

Ancak kıdem tazminatına eklenen ödemeler yemek ve yol ile sınırlı değildir. Net kıdem tazminatı tutarına ulaşılması için bütün ek ödemelerin bilinmesi şarttır. Bu yüzden formülü kolay olan tazminat tutarını hesaplamak oldukça zordur.

Çünkü hesaplamaya dahil olacak bütün kalemlerin değerlerinin bilmesi gerekir. Yakacak, ayakkabı, bayram harçlıkları, sürekli ödenen primler, eğitim, çocuk ve diğer tüm yardım ödemeleri kıdem tazminatı hesaplamasına katılmalıdır.

Kıdem Tazminatı Hesaplanırken Yıl 360 Mı 365 Mi?

Çalışanların araştırdıkları konular içinde kıdem tazminatı yer alıyor. Hangi yardımların hesaplamaya dahil olduğu, hangi maaşın kullanıldığı ve yılın kaç gün kabul edildiği gibi sorular araştırılır. Bu soruların cevapların çalışanın alacağı tazminatı doğru olarak hesaplamasına yarar.

Kıdem tazminatı hesaplaması 365 gün üzerinde yapılmaktadır. 1 tam yıl aynı iş yerinde ya da aynı iş verenin iş yerlerinde çalışma şartında 365 gün esastır. Tazminat hesabında günlük ücret belirlenir. Bir yıl 365 günlük olarak kabul edildikten sonra artan ay ve gün sayıları ayrı hesaplanır.

Kıdem tazminatında bir yılın 365 gün kabul edilmesi mahkeme kararlarıyla ortaya çıkar. SGK primlerinde ise bir yıl 360 gün olarak kabul edilir. Fakat yılın 360 gün sayılması çalışanların mağdur olmasına sebep olur. Bu konuyla ilgili açılan davalarda mahkeme kıdem tazminatı hesaplarında 1 tam yılı 365 gün olarak değerlendirip karar vermiştir.

Yani çalışanın haklı sebeplerle istifa ve haksız yere işten çıkarılma sonucunda elde ettiği kıdem tazminatında 1 yıl 365 gündür. Böylece hesaplamalarda ortaya çıkan eksik günler ortadan kalkar. Üstelik bu durum işçinin haklarının korunmasında önemlidir. İşçi aynı iş verenin farklı iş yerlerinde değişik sürelerde çalışmış ise süreler toplanır.

Toplanan süreler 365 gün eder ise işçinin kıdem tazminatı alma hakkı doğar. İşçi kanunda belirtilen şartlar altında iş akdini sonlandırır ise tazminatını alır.

10 Yıl Sonra İstifa Ederse Tazminat Alır Mı?

Kıdem tazminatı hesaplaması açısından önemli noktalar çalışılan süre ile yasada belirtilen hallerde iş sözleşmesinin sona erdirilmesidir. Buna göre sebepsiz yere istifa eden çalışanlar, kıdem tazminatı alamazlar. Bu haktan yararlanma için istifanın geçerli bir sebebi olması zorunludur.

Tazminat hakkını koruyan istifa nedenlerinden biri hastalıktır. İş yerinde yapılan iş, çalışanın sağlığını olumsuz etkiliyor ise sözleşme süresini beklemeden haklı sebeple istifa hakkı vardır. Yapılan işin işçi sağlığını ya da yaşayışını ciddi oranda tehdit etmelidir.

Çalışanın devamlı yaptığı iş veya temas halinde olduğu kişilerden işine engel olan hastalık kaparsa hiçbir şart aranmaksızın istifa ederek kıdem tazminatı alabilir. İşe başlarken çalışanın işin tehlikeleri konusunda bilgilendirilmesi durumu değiştirmez. Yine de işçi sağlık nedeniyle istifa ederek tazminatını alır.

Kıdem tazminatı hesaplaması koşulu aynı iş yerinde 1 yıl veya daha uzun süre aralıksız çalışmadır. Bu şartı sağlayan her işçi, haklı sebeplerle istifa ettiği sürece kıdem tazminatını alır. Haklı istifa nedenleri iş hukukunda sıralanmaktadır. Bu nedenler içinde işçiye ya da ailesine tehdit, çalışana kötü davranma, iş yerinde gerekli önlemleri almama gibi maddeler vardır.

Haklı istifa nedenlerinden biri de parça başı ücret alan işçinin iş miktarının veya ürün sayısının en aza düşürülmesi ve aradaki ücret farkının verilmemesi yer alır. Mesai ile bayramlarda çalışılan günlerin ücretleri ödenmiyorsa işçinin istifa etmesi haklı sebebe dayanır.

Ayrıca 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan, 3600 gün prim ödemesi yapan çalışan emekli olma amacıyla işi bırakır ise kıdem tazminatını alır. 8 Eylül 1999 sonrasında sigorta girişi yapılan işçi, 25 yıl sigorta ile 4500 gün prim ödemesi koşullarını sağladığında istifa ederek tazminat alır.

Aynı şekilde 8 Eylül 1999 sonrasında 7000 gün prim ödeyen işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Bu şekilde istifa ederek tazminat kazanan kişi, SGK ‘ dan kıdem tazminatı hakkı olduğuna dair belge almalıdır. Belgeyi istifa öncesinde alması işlemlerini kolaylaştırır ve kazanılmış hakkını kaybetmesini önler.